KPSS COĞRAFYA NOTLARI
COĞRAFYA 1
1. Kurşun,çinko,bakır yataklarından yan ürün olarak altın elde edilir
2. Rafineriler 5 tanedir:İzmir,İzmit,mersin,Kırıkkale,batman
3. Türkiyenin dış ticaretindeki en büyük gider petrole aittir.bakü-ceyhan boru hattı iyi olacaktır
4. Türkiyede nükleer enerji santrali yoktur
5. Akdenizin,marmaradan daha tuzlu olmasının nedeni buharlaşmanın daha fazla olması
6. Civanın kullanım alanları:tıp,eczacılık,elektrik lambaları,uçak-oto sanayi,ısı ölçüm cihazları
7. Rize ve çevresinde yerleşim bölgeleri dağınıktır.samsun ve çevresinde daha az dağınıktır,çünkü alüvyon ovada kurulması ve az engebeli olması
8. Aynı bölgede yer alan iki ova fiziki haritada farklı renklerle gösterilmişti ;yükseltilerin farklı olması
9. Ülkemizde kaplıca ve maden suları bakımından zengin olmasının nedeni fay kuşakları ve kırık hatlarının yaygın olmasındandır
10. Aynı boylam üzerinde aynı olanlar:saat dilimleri,yerel saatleri,ekinokslarda güneşin doğuş saati,gündüz süreleri,ışınları alma açıla
COĞRAFYA 2
11. Enlemin etkiledikleri:tarım yükselti sınırı,gölge boyu,deniz suyunun sıcaklığı,güneş ışınlarının geliş açısı,gündüz süreleri,ortalama yükselti
12. Orta kuşakta yer alan ülkelerde 4 mevsim belirgin olarak görülür
13. Bir bölgede rüzgar oluşması o bölgede basınç farkının oluştuğunun kanıtıdır
14. Ülkemiz bir yarımada olmasına rağmen,karasallığın denizelliğe göre daha çok alanda etkili olduğu görülür çünkü dağların konum ve uzanışları
15. Marmaranın yerşekillerinin ortalama yüksekliği en azdır,ulaşımı engellemez.ekilebilir arazi alanını artırır.yerleşmeyi kolaylaştırır.yağışı artırır
16. Doğal limanın en az olduğu bölge Karadeniz çünkü yerşekilleri yükselti akıntılar
17. Türkiyenin endüstrisinin gelişmesi için hangisi açısından bir sorun yoktur a-sermaye b-enerji c-ulaşım ve pazarlama d-hammadde e-teknik eleman ve işgücü
18. Eksen eğikliğinin sonuçları:sıcaklığın kutuplardan ekvatora doğru artması,güneş ışınlarının düşme açılarının kutuplardan ekvatora doğru büyümesi
19. Karadeniz bölgesinin topraklarında kireç oranının az olması yağış çokluğundan
20. Enlemin etkiledikleri:nüfus ve yerleşme,deniz suyunun sıcaklık ve tuzluluğu,bitki örtüsü,rüzgarların sıcaklık üzerindeki etkisi
21. Ülkemizin her yerine düşen yağış miktarı aynı değildir çünkü hava kütleleri,denize göre konum,yükselti,yerşekillerinin konum ve uzanışı,toprak türleri
22. Türkiyede heyelanların çoğunun ilkbaharda olmasının sebebi kar erimleri ve yağışlar
23. Etibank ve mta madenleri işletmekle görevlidir…ülke gereksinimini karşılamayan madenler:petrol,doğalgaz,taşkömür,nikel
24. Doğalgaz,Trakya-hamitabat,Mardin,çamurlu..jeotermal denizlide
25. Süt sanayi en çok doğu Karadeniz ve doğuda..et sanayi en çok doğuda..salça,konserve sanayi g.marmara
26. Otomotiv sanayi başta bursa olmak üzere İstanbul,Ankara,İzmir,Eskişehir
27. karadenizde dağlar kıyıya paralel,bu yüzden kıyılar bol yağış alır…kıyılırla iç kesimler arasındaki ulaşım güçtür.en fazla yağış sonbahar,en az ilkbahar…Zonguldak türkiyenin tek taşkömürü yatağıdır
28. Marmara yüksekliği en az…Karadeniz-akdeniz geçiş iklimi…çatalca-kocaeli bölümü yoğun nüfuslu.yıldız bölümü seyrektir…yüzölçüme göre tarıma ayrılan alanların oranının en fazla olduğu bölge…ayçiçekte 1…ipek böcekciliği g.marmarada yapılır..bursa ve gemlikte ipekli dokuma…izmitte rafineri…tekirdağda alkollü içki fabrikası…adapazarında,bursada otomotiv…
29. Egede dağlar denize dik uzandığımdan denizin ve iklimin etkisi iç kısımlar sokulur..1.ürettiği ürünler:üzüm,tütün,incir,zeytin…arpa,buğday,haşhaş da var…İzmir aliağada arfineri
30. Akdenizde dağlar kıyıya paralel,ulaşım güçtür,geçitlerle…dağlar ve platolalrı oluşturan taşlar kalkerli bir yapıya sahiptir..en yağışlı mevsim kış..iç kesimlerde karasal iklime geçilir…kıyıda muz,turunçgil,zeytin,pamuk,susam,yerfıstığı yetiştirilir…iskenderunda demir çelik
COĞRAFYA 4
31. Güneydoğu en kurak bölgedir..fırat,Dicle buradan geçer…mercimek,tütün,yerfıstığı,karpuz,üzüm..petrol bulunan yerler batman,Siirt,Adıyaman-kahta
32. Nüfus sayımı 10 yılda bir yapılır
33. Nüfus artış hızının çok yüksek olması,kalkınma hızının düşmesine,çalışanlar üzerinde genç ve çocuk yükünün artmasına,işsizliğin artmasına,gelir dağılımındaki dengesizliğe,iç göçlerin hızlanmasına,doğal kaynakların hızla tükenmesine,konut sorunlarının ve eğitim-sağlık hizmetlerinin ortaya çıkmasına neden olur
34. Kentleşme oranı en çok Marmara,en az karadenizde
35. Egede delta ovalarının ortak özelliği: yerleşim yoğundur,önemli turizm merkezleri bulunur,endüstri bitkileri daha fazla yetiştir,tarımsal alanlar fazladır
36. Egede en çok yetişenler:pamuk,incir,üzüm,tütün..ayçiçeğinde marmara 1…antepfıstığı güney…turunçgil Akdeniz
37. Doğu denizden uzak ve yüksek olduğu için sıcaklık düşük,nüfus seyrektir çünkü dağlık olması,endüstrinin gelişmemiş olması,iklimin sert olmasıdır.pamuk,şekerpancarı,tahıl,baklagil tarımı yapılır…bölgenin temel geçim kaynağı hayvancılıktır
38. İç Anadolu karasal iklime sahip…en az yağış alan bölge…orman örtüsü azdır çünkü yağış az ve ormanların tahribi
39. rizede turunçgil yetiştirilmesi ocak sıcaklık ortalaması ile ilgilidir
40. türkiyede en çok hizmet sektöründe istihdam yapılır
COĞRAFYA 5
41. işsizliğin en önemli nedeni:yatırım azlığı
42. Türklerin yurt dışında iş bulmasında en önemli faktör:teknik eleman olmak
43. pamuk en çok akdenizde sonra egede yetişir,ığdırda ve güneydoğuda da yetişir
44. bor en çok egede,bakır karadenizde,boksit akdenizde
45. akdenizde göller yöresinde şekerpancarı,haşhaş,gül yaygındır
46. güneydoğuda nüfusun çoğunun batıda toplanma sebepleri:iklim koşulları,sulama koşulları,zeytin tarımı,endüstrinin gelişmişliğ
47. Fırat üzerindeki barajlar:Keban,karakaya,Atatürk
48. yaz mevsiminin sıcak olması nem oranının fazlalığındandır
49. karasal iklim en şiddetli doğuda görülmesi:yükseltiden,en karasal Erzurum-kars
50. doğuda maden rezervinin fazla olmasına karşın(hammadde kaynakları çok) bu bölgede sanayinin gelişmemesi “ulaşım” yetersizliğindendir
COĞRAFYA 6
51. doğunun en geri bölümü Hakkari bölümüdür
52. aynı enlemde yer alan Erzurum ve ankaranın sıcaklık farklılıkları “yükselti” ile alakalı
53. volkanik dağlar:ağrı,nemrut,süphan,tendürek,Erciyes,karadağ,melendiz
54. su gücünden yararlanılan bölge>doğu
55. iç anadoluda deniz etkisinin görülmemesinin nedeni çevresinin dağlarla çevrili olmasıdır akarsuların az olması
56. iç anadoluda en çok buğday,arpa yetiştirilir…tuz gölü çevresi en az yağışlıdır…nüfusun en yoğun yeri yukarı Sakarya bölümü…pamuk yetiştirilemememsi sulamanın yetersizliğinden,ormanların az oluşu nem oranı ile ilgilidir sıcaklık akarsu ağı….yağış miktarının az olması sebebiyle küçükbaş hayvancılık yapılır(ayrıca bozkırlar)
57. iç anadoluda yaz kuraklığı sebebiyle tahıl tarımı yaygındır,nadasa ayrılan toprakların geniş yer tutması,bozkırlar geniş yer kaplar
58. iç ve güneydoğu daha çok yağışın yetersiz oluşu nedeniyle az nüfuslanmıştır
59. çok yağış alan yerler genelde sık nüfuslanmıştır,buna karşılık egenin menteşe yöresi seyrektir çünkü dağlıktır
60. mısır en çok karadenizde,sonra marmarada yetişir
COĞRAFYA 7
61. Uludağ>volfram Bilecik>mermer susurluk>bor linyit>biga,çan
62. demir?karabük,ereğli,İskenderun bakır?artvin,Elazığ,Kastamonu uranyum?manisa,yozgat
63. fosfat,gübre yapımında kullanılır,en çok mardindedir
64. ithal ettiklerimiz:krom,bor,civa,manganez,tuz
65. Doğuda tarımsal nüfus yoğunluğunun az olmasının nedeni yerşekillerinin dağlık olması
66. Buğday doğu Karadeniz dışında her yerde yetişir..pirinç en çok karadenizde….ayçiçeği Marmara ve Trakya bölgesinde yaygındır
67. Karadeniz de nadasa bırakılan toprak azdır.
68. Doğu Karadenizde heyelan oluşumunda etkili olanlar:eğimin fazlalığı,yağışın fazlalığı , toprak yapısı, ormanın çokluğu
69. Orta Karadeniz de ulaşımın öteki bölümlere göre oldukça kolay olması sebebiyle samsun limanı gelişmiştir .
70. Pamuk yaz sıcaklığı ister ,turunçgil kış sıcaklığı ister
COĞRAFYA 8
71. Yıldız dağları(Marmara b.) bölümünün ekonomiye katkısı:hayvan ve orman ürünleri
72. Bitki ürünleri bakımından en zengin bölge Marmara…bitki ürünlerinin bu denli çeşitlilik göstermesinin temel nedeni iklimin çeşitlilik göstermesidir.
73. Sanayi kuruluşlarının çoğunun Marmarada toplanmasının sebebi,ulaşımın kolay olması
74. Ege de en uzun kıyılara sahip il İzmir
75. En gelişmiş liman İzmir,çünkü sattığımız ürünlerin çoğu bu çevrede yetişir
76. Ege de en çok linyit çıkarılır , termik santraller çoktur
77. Ege bölgesinde nehirler genelde o bölgenin sınırları içinde beslenip o bölgeden denize ulaşırlar
78. Egenin birinci olduğu ürünler :tütün ,zeytin , haşhaş
79. Akdeniz de mağaraların çok olmasının sebebi: kalker oranının fazla olması
80. SeracılığınAkdenizdetoplanmasınınananedenigüneşli gün sayısının fazla olmasıdır
COĞRAFYA 9
81. Akdenizde kentsel nüfusun kırsal nüfusdan fazla olmasının nedeni:iş olanaklarının fazla olması:sanayinin gelişmişliği , limanların varlığı ,tarım topraklarının azlığı
82. Akdeniz de kışların yağışlı geçmesinin nedeni yükseltici hava hareketleridir
83. Nüfus artış hızı düşük olduğu bir ülkede :genç nüfus oranı düşük , yaşlı nüfus oranı yüksek,çalışan nüfus oranı yüksek,ömür süresi fazladır
84. Doğu Karadeniz de turunçgil , Akdeniz de soya fasülyesi yetiştirilir
85. Akdeniz ikliminin bitkisi olmasına rağmen zeytinin ege ve Marmarada daha çok yetiştirilmesinin sebebi yerini Akdeniz de turunçgillere bırakması
86. Bor,jet,roket yakıtı,porselen ve cam yapımında fotoğrafçılıkta,deterjan yapımında
87. Kıyı kesimlerde kimyasal çözünme fazladır,çünkü denizellik
88. Van gölü nün sodalı olmasının sebebi göl tabanının özelliğidir
89. Volkanik faaliyatler en çok iç Anadolu da etkindir
90. Karstik alanlarının çoğu Akdeniz bölgesindedir
COĞRAFYA 10
91. Ülkemizde farklı iklimler görüldüğüne delil:tarım ürünlerinde çeşitlilik,çeşitli akarsu rejimlerinin bulunması,turizmin güneyde erken başlama,farklı bitki örtüsü
92. Ülkemizde yerleşmeyi sınırlayan en önemli etken yükseltidir
93. Kırsal nüfus azalırken kentsel nüfusun artması gelişmişlik düzeyine göstergesidir
94. Doğuda nüfus yoğunluğu az,şehirleşmeaz,büyükbaşhayvancılık,tarımda çeşitlilik yok
96. Buğday ve pamuk yaz yağışlarında etkilenir
97. Türkiyede yetişme alanı en geniş olan meyve üzümdür
98. Tarımın en önemli problemi sulamanın yetersizliği
99. Zeytinin doğal yetişme alanı Akdenizdir,ancak ege,Marmara üretimde birincidir,çünkü daha fazla gelir getiren bitkilerin yetiştirilmesi
100. batı Karadeniz ormancılık sanayinde 1.sırada
COĞRAFYA 11
101. makinelı tarımın doğu karadenizde yaygınlaşmaması elverişsiz tarım alanlarından…
102. maden çeşitleri ve yatakları bakımınden en zengin doğu
103. ulaşım genelde doğu-batı doğrultusunda gelişme göstermiştir,çünkü sıradağların doğu-batı doğrultusunda uzanması
104. kırıklı yapı ile sıcak su kaynaklarının dağılışı arasında bir ilişki vardır,jeotermal>ege
105. türkiyede endüstrinin kurulabilmesi için varolan şartlar:hammadde ve işgücü
ık için öncelikli olarak yapılması gereken tabii ve suni yem üretimi artırılmalı
107. kuzeydoğu Anadolu dışında iç bölgelerimizde daha çok küçükbaş hayvancılığın yayılış göstermesinin sebebi bozkırların geniş yer kaplaması ile açıklanır
108. hayvancılığın daha fazla gelir getiren sektör haline gelmesi için>ahır hayvancılığına önem verilmeli,hayvan soylarının ıslahı,suni yem üretiminin artırılması,meraların tarım alanlarına dönüştürülmesinin önlenmesi
109. ege en çok zeytin,iç Anadolu buğday,Marmara ayçiçeği üretir