Salur Kazan kimdir? Salur Kazan gerçek mi, olayı ne?

11.07.2022
Salur Kazan kimdir? Salur Kazan gerçek mi, olayı ne?

Dede Korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. 14. veya 15. yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazılmıştır. On iki destansı hikâye ve bir önsözden oluşur. İçerdiği hikâyeler tarih boyunca dilden dile, anlatıcıdan anlatıcıya aktarılan birer sözlü gelenek ürünüdür.

Dede Korkut destanlarındaki Oğuzeli’nde hâkim boy Salurlar’dır. Salurlar’ın beyi olan Kazan Bey aynı zamanda Oğuzeli’nin güçlü ve saygın başbuğudur; yani Salur Kazan Bey sadece Üçok (İç Oğuz) beylerinin değil Bozoklar’ın (Taş Oğuz > Dış Oğuz) beylerinin de metbuudur. Salur Kazan Bey’in başında olduğu Oğuzeli’nin XI. yüzyılda veya XII. yüzyılın ilk yarısında Seyhun kıyılarındaki Karaçuk dağlarının bulunduğu yörede yaşadığı anlaşılmaktadır. Başka bir destanî hâtırada Karmış Bay’ın kızı, Mamaş Bey’in karısı Salur Barçın beylik süren yedi kadından biri idi. Aynı hâtırada Barçın Hatun’un mezarının Sir (Seyhun) suyunun kıyısında bulunduğu ve Özbekler’in ona “Barçın’ın kök kâşâne” dediği, bunun çinili güzel bir kümbet olduğu bildirilir. Anlaşıldığına göre Barçın Hatun XII. yüzyılda Seyhun kıyısında bir şehir kurmuş, Barçınlığkent adını alan bu şehir uzun zaman varlığını sürdürmüştür. Halk tarafından Kök Kesene denilen Barçın Hatun’un türbesinden bugüne herhangi bir iz kalmamıştır.